- Ülke Adı: Burundi Cumhuriyeti
- Başkent: Siyasi başkenti Gitega’dır. Ekonomik başkenti ise Bujumbura’dır.
- Nüfusu: 10.395.931
- Yüz Ölçümü: 27.834
- Komşuları: Tanzanya, Ruanda, Tanganika Gölü, Demokratik Kongo Cumhuriyeti komşularıdır.
- Konuşulan Dilleri: Kirundi ve Fransızca
- Telefon kodu: +257
- Başkan: Pierre Nkurunziza
- Para Birimleri: Burundi Frangı
Burundi Kuruluş Yılı ve Geçmişi
Burundi’nin ilk dönemleri hakkında net ve kesin bilgi bulunmamaktadır. Bazı bilgiler ışığında elde edilen sonuçlara göre ülkeye 14. yüzyıla doğru bazı Etopanyalılar gelmiştir. Ülkeye gelen Etoponyalılar topraklara yerleşmişlerdir. Yerleşmenin ardından ülke topraklarında yaşayan ve günümüzde ülkede yaşayan halkın büyük bir kısmını oluşturan Bahutililere hakimiyet kurdular. Fakat kurulan bu hakimiyetin ömrü kısa oldu. Bu tarihten 1885 yılına kadar olan tarih hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır.
1885 yılında ülke topraklarına Almanlar gelerek işgal etmiştir. 1885 yılında Bahutililer Almanların hakimiyeti altına girmiş oldu. Topraklar, 1. Dünya Savaşı’ndan sonra Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında Belçika’nın yönetimine verildi. Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında fakat Belçika’nın yönetiminde bulunan ülke, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kendi iç işlerinde serbest bırakıldı. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kendi içinde bağımsız bir krallık iken 1959 yılında siyasi partileri olan bir ülke haline geldi.
Ülkede ilk seçimler Birleşmiş Milletler gözetimi altında gerçekleşti. 18 Eylül 1961 yılında yapılan seçimlerde Milli Birlik ve İlerici Partisi var olan 64 sandalyeden 54’ünü kazandı. Milli Birlik ve İlerici Partisi iktidarı kazanmış oldu. Fakat seçimlerden 1 ay kadar sonra partinin lideri olan Prens Luis Rwagasone öldürüldü. Burundi, 1 Temmuz 1962 yılında bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlığın elde edilmesinden sonra muhalefet partisinden birçok kişi suikastla öldürüldü. Bu kişilerin ölümünden Milli Birlik ve İlerici Partisi sorumlu tutuldu.
Yaşanan bu karışıklıklar arasında Kızıl Çin, ülkede elçilik açtı. Bu elçilik vasıtası ile ülkede komünizm faaliyetlerinde artış yaşanmaya başladı. Bir yandan suikast olaylarından dolayı ülkenin siyasi kanadında yaşanan olumsuzluklar diğer taraftan komünist faaliyetler Burundi’yi iç savaşa sürükledi. Tutsi ve Hutsiler arasında ilerleyen iç savaşın bilançosu ağırlaşmaya başlayınca ordu 1966 yılında darbe yaparak yönetime el koydu. Darbeden sonra seçimler yapıldı ve cumhuriyet ilan edilmiş oldu. Cumhuriyetin ilanı bile karışıklıkları durdurmaya yetmedi. 1976 yılında ordu tekrar darbe yaparak yönetime el koydu. Anayasayı askıya alan oldu 30 üyeli Askeri İhtilal Konseyi kurdu.
1977 yılına seçimler yapıldı. Yapılan seçimlerde Jean Baptiste Bagaza devlet başkanı seçildi ve askeri konsey dağıtıldı. 1981 yılına ise yeni bir anayasa düzenlenerek yürürlüğe konuldu. Uzun yıllar devlet başkanlığı yapan Bagaza, 1987 yılında yapılan seçimlerde devlet başkanlığını Pierre Buyoya’ya devretti.
Gezilecek Yerler/Tarihi ve Turistik Mekanlar
Bulunduğu konum ve tarihi geçmişinde yer alan kültürlerin etkisi ile ülke gezilecek ve görülecek yer bakımından zengindir.
Livingstone–Stanley Monument
Burundi’nin en büyük ve aynı zamanda başkenti olan Bujumbura şehrinin 10 kilometre güneyinde bulunan anıt gazeteci kâşif, Henr Morton Stankey ile gezgin ve Hristiyanlığı anlatan misyoner, Dr. David Livingston’un hatırasına dikilmiştir. Livingstone–Stanley Monument, iki gezgin ve kâşifin bölgeyi ziyaret ederken konakladıkları yerde dikilmiştir. Etkileyici hikayesi ile anıt görülmeye değerdir.
Tanganika Gölü
Orta Afrika’nın en büyük, dünyanın ise Rusya’daki Baykal Gölü’nden sonraki ikinci en derin gölü olan Tanganika Gölü, Zambiya, Tanzanya, Kongo ve Burundi ülkelerinin arasında yer almaktadır. Dünyanın 6.büyük gölü olarak bilinen Tanganika Gölü’nde yaklaşık olarak 300 tane balık çeşidi yaşamaktadır. Ülkenin balık ihtiyacını sağlayan gölün üzerinde bazı su sporları yapılmaktadır.
Kibira Milli Parkı
400 kilometrekarelik alana sahip olan milli park ülkenin başkenti Bujumbura’nın yakınlarında yer almaktadır. Harika bir doğal alana sahip olan park 1933 yılında milli park statüsüne alınmıştır. Kibira Milli Parkı, çok sayıda canlı türüne ve bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Doğal yaşamında hayvanları seyretmek ve değişik bitki türlerini görmek isteyenler parkı ziyaret etmelidir.
Rusizi Milli Parkı
Ülkenin en popüler turistik alanlarından biri olan Rusizi Milli Parkı, başkentin yakınlarında bulunmaktadır. Park Rusizi Nehri kenarında yer almaktadır. Ziyaretçiler nehrin kenarına yürüyüp, su aygırı, timsah, flamingo tarzında çok çeşitli havyaların yaşamına konuk olabilmektedir. Ayrıca Rusizi Nehri üzerinde tekne ile tur yapabilme olanağı da bulunmaktadır.
Ruvubu Milli Parkı
508 kilometrekarelik sahası ile ülkenin en büyük milli parkı olan Ruvubu Milli Parkı, sınırları içinde yaşayan hayvan çeşitleri ve el değmemiş tabi güzellikleri ile görenleri kendine hayran etmektedir. Milli parkta görülebilecek hayvanlar arasında maymun, antilop, su aygırı, aslan ve leopar gibi hayvanlar bulunmaktadır. Sıralanan hayvanların dışında Ruvubu Milli Parkı’nda 400’den fazla kuş türü yaşamaktadır.
Heha Dağı
2700 metre yüksekliği ile ülkenin en yüksek bölgesi olan Heha Dağı, başkentin Rural eyaleti sınırlarındadır. Heyecan yaşamayı seven maceracı gezginler ülkeye geldiğinde muhakkak Heha Dağı’nın zirvesine çıkmaya ve zirveden görülen harika manzarayı izlemeye özen gösterirler. Dağın ortamı tırmanış ve doğa sporları için oldukça uygundur.
Gitega
Ülkenin en büyük ikici kenti olan Gitega, ev sahipliği yaptığı birçok tarihi yapı ve doğal güzellikten dolayı yıl içerisinde çok sayıda yerli ve yabancı turisti ağılamaktadır. Yerel halkının muhabbeti de oldukça hoştur. 2018 yılının aralık ayında yapılan açıklamaya göre ülkenin siyasi başkenti Gitega olarak kabul edilmiştir.
Bururi
Otantik yapısı ve otantik ortamı ile ülkenin 17 şehri arasında gözde şehirlerinden biri olan Bururi, tarihi yapısı kadar doğal güzellikleri ile de dikkatleri çekmektedir.
Muyinga
Turizm açısında oldukça popüler olan Muyinga, ülkeni önemli kentleri arasındadır. Her yıl çok sayıda yerli ve yabacı turist tarafından ziyaret edilen şehir tarihi yapıları ve doğal eserleri ile görenleri mest etmektedir.
Bujumbura
Burundi denilince ilk akla gelen şehirdir. Ülkenin en büyük kenti olan Bujumbura aynı zamanda başkentlik de yapmaktadır. Ancak, 2018 yılının aralık ayında yapılan açıklamaya göre Bujumbura, ülkenin ekonomik başkenti olarak kalacağı ifade edilmiştir. Tanganika Gölü’nün kuzeydoğusunda bulunan başkent ülkenin ekonomi, siyaset, ticaret ve turizm merkezidir. Gezilecek ve ziyaret edilecek çok sayıda mekânı bulunan kent ülkede görülmesi gereken yerlerin başında gelir.
Mutfağı ve Yemek Kültürü
Ülkenin volkanik arazilerinde çok lezzetli sebze ve meyve yetiştirilmektedir. Tanganyika Gölünde yetişen balıkları ise ayrıca lezzetlidir. Burundi’de Güney Asyalı insanlar yaşadığından köri soslu yemeklere rastlamak mümkündür. Fransız etkisinin de görüldüğü ülkede meyve ve kebap fazlaca tüketilmektedir.
Kuzu etinin şişlere geçirilmesiyle hazırlanan Brochette ülkenin en bilinen ve beğenilen lezzetlerindendi. Etten yapılan ve içinde de domates bulunan Nyama, Türk damak tadına da hitap etmektedir. Hamurdan yapılmış olan Bugali ise yemeklerin yanında tüketilmek üzere servis edilmektedir. Renga Renga ülkenin özel yemekleri arasındadır. Yer fıstığı, patates gibi malzemelerin karıştırılmasında yapılan yemeği özel kılan yönü güveçte ağır ağır pişirilmesidir.
Ülkenin kasabalarında ve kent merkezlerinde gölden tutulan balıklar çok tüketilmektedir. Şehirde de oldukça popüler olan göl balıklarından yapılan Ndagala, kırmız et sevmeyen veya sebzelerden sıkılmış olanlar için oldukça güzel bir lezzettir. Ülkedeki farklı lezzetlerden biri de Baharatlı Havuç ’dur. Baharatlı Havuç, havucun üzerine hardal taneleri ve biber sürülerek servis edilmektedir. Burundi’nin başkenti Bujumbura’da ananas ve muz başta olmak üzere çok farklı tropikal meyve yetişmektedir. Faklı meyve lezzetleri almak isteyenler için tropikal meyveler idealdir. Ülke halkı tropikal meyveleri sabah kahvaltısında tüketmektedir.
