- Ülke Adı: Panama
- Başkent: Panama
- Nüfusu: 4,099 Milyon
- Yüz Ölçümü: 75,517 km²
- Komşuları: Kosta Rika, Kolombiya
- Konuşulan Dilleri: İspanyolca
- Telefon kodu: +507
- Başkan: Juan Carlos Varela
- Para Birimleri: Panama Balboası
Panama’nın Kuruluş Yılı ve Geçmişi
Ülke topraklarında, 16. asrın başına dek bazı Kızılderili kabileler yaşamaktaydı. Bu Kızılderililer, kendilerine özgü bir kültürden çok, Meksika ve Peru da yaşayan kabilelerin idaresine bağlıydı. İspanyol Rodrigo de Bastidas, 1501 tarihinde Panama kıyılarına gelen ilk Avrupalı oldu. 1510 yılında ülkenin şu an ki para biriminin adını aldığı Vasco Nunez de Balboa, boğazı geçerek, Pasifik Okyanusu’nu keşfetmiş oldu. Balboa şuan Kolombiya’da kalan Uraba Körfezinin batısında bulunanDarién yerleşim alanını kurdu.
Ülke, 1821 tarihine dek bir İspanyol sömürgesi olarak kaldı ve bu tarihte Kolombiya ile birleşti. 1903 senesinde Kolombiya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Panama’nın bağımsızlığını kazanmasında ABD’nin büyük desteğini gören ülke, bu duruma karşılık olarak, Panama Kanalı’nın idaresini ABD hükümetine bıraktı.
‘Hay-Bunau-Varilla’ ismiyle bilinen bu antlaşma, ülkelerin bağımsızlık ertesi ilk siyasi antlaşmasıdır. 1904 senesinde ilk Panama Anayasası hazırlandı ve ülkenin ilk devlet başkanı olarak Amador Guerrero seçildi.
Daha sonra ülkede, 20. asrın en renkli siması Arnulfo Arias oldu. Farklı zamanlarda üç kez çeşitli yollarla başkanlığı ele geçirdi, fakat 1968 senesinde yaşanan askeri darbeyle ortandan tamamıyla kaldırıldı.
1964 senesinde ülkede ciddi bir ayaklanma oldu. Bu ayaklanmanın sebebi ise 1903 seneli anlaşmanın maddeleri ve bölgedeki ABD ile Panama bayraklarıyla alakalıydı. Bu olaylar en sonunda kanlı bir şekilde bitti. Akabinde 1967, 1974 ve 1977 tarihinde yeni anlaşmalar yapıldı. Yapılan bu anlaşmalara göre; “ABD 1999 senesine kadar bölgeden çekilecek ve kanalın yönetimi giderek Panamaya bırakılacaktır.”
Bu maddeye göre kanalın ‘geçici tarafsızlığı’ garanti altına alındı. Böylelikle kanal bölgesi Panama’nın himayesi altına geçti.
Panama devleti kanaldan gelir etmek için geçiş ücretlerini düşük miktarda tutarak, bölgenin uluslararası bir bankacılık merkezi halini almasını sağladı. İç karışıklıklar ve yönetimin ABD’ye karşı tutumları dolayısıyla 20 Aralık 1989 tarihinde Amerika, Kanalı korumak için Panama’ya askeri müdahalede bulundu. Daha sonraki görüşmeler sonucunda rakamları on bine ulaşan Amerikan askeri aşamalı olarak bölgeden geri çekilerek, kanalın kontrolünün resmen Panama’ya bırakılmasına karar verildi. 15 Kasım 1992 tarihinde yapılmış 58 maddelik reform paketi oylamasında halkın güvenoyu vermemesi üzerine muhalefet, yeni bir anayasa çalışması yaparak, seçime gidilmesi için çağrı yaptı. Bu süreçte ülkede ki kargaşa devam etti.
Gezilecek Yerler/Tarihi ve Turistik Mekânlar
Panama'da gezilecek birçok doğal güzellik ve turistik mekân bulunmaktadır. Bunlardan bazıları aşağıda özellikleri ile birlikte listelenmiştir:
Panama Kanalı
Stratejik açı dolayısıyla ülkenin en önemli noktalarından biri olan Panama Kanalı, Atlantik Okyanusu ve Büyük Okyanus’u birleştirir. 77 km uzunluğa sahip olan kanal 1914 senesinde ABD hükümeti tarafından yapılarak hizmete sunulmuştur. Deniz ticareti ve ulaşımına büyük bir rahatlık getiren kanal, yolculuk süresini neredeyse yarı yarıya azaltmıştır. Her yıl yaklaşık olarak 15 bin geminin geçtiği kanal mutlaka ziyaret edilmelidir.
CascoViejo
San Felipe veya Casco Antiguo ismiyle de bilinen bölge başkent Panama’da bulunan tarihi bir semttir. 1997 senesinde UNESCO tarafından Dünya Miraslar Listesi’ne dahil edilen yerleşim alanı, 1671 ile 1673 seneleri arasında korsanlar tarafından tamamen yıkılmıştır. Günümüzde % 80ine yakın modern binalarla dolu olan Casco Viejo bölgesinde, tarihi yapılar da bulunmaktadır. Özellikle ülkeye gelen tarih meraklısı turistlerin en yoğun ilgi gösterdiği yerlerin başındadır.
Panama Viejo
Panama’nın Eski Panama olarak isimlendirilen ve başkentliğini yapan bölgenin ismidir. Modern şehrin banliyölerinden birinde bulunan bölge, 1519 tarihinde PedroAriasDavila adlı bir kişinin önderliğinde 100 kişilik bir topluluğun çalışmalarıyla kurulmuştur. Pasifik Okyanusu üzerindeki ilk kalıcı yerleşim bölgesi olması dolayısıyla da önemlidir. 17. asra dek hızlı bir şekilde büyüyen şehir, aynı asrın başında korsanların saldırısına uğradı. 1644’lü senelerde büyük zarar gören bölgede, dini yapıların da birçoğu tahrip edildi. Günümüzde harabeyi andıran bölgede pek çok kale, kule ve kilise gibi yapılar vardır.
Amerika Köprüsü
Panama Kanalı ve Büyük Okyanusu birbirine bağlayan Amerika Köprüsü’nün yüksekliği 117 metre, uzunluğu ise 1654 metredir. Yapımına 1959 senesinde başlanmış olup 1962 senesinde tamamlanarak hizmete açılmıştır. Köprü, makas kemer şeklinde yapılmıştır. 2004 senesinde inşa edilen Centenial köprüsüne dek, Amerika Köprüsü Panamerika karayolunun ciddi bir bölümünü oluşturmuştur. Köprü, etkileyici bir görünüme sahip olup günün her saati Panama Kanalından geçecek olan gemiler tarafından kullanılmaktadır. Köprü çevresinde bulunan tesislerde, etrafı seyretmeye değer güzel bir manzara ortaya çıkmaktadır.
Rommel Fernandez Stadı
Farklı spor dallarını da içerisinde barındıracak şekilde yapılan stat, daha çok futbol amaçlı kullanılmaktadır. 6 Şubat 1970 senesinde tamamlanan yapı, ülkenin en büyük statlarından biridir. 32 bin kişilik izleyici kapasitesi bulunan Rommel Fernandez Stadı, 2009 senesinde restorasyon görerek günümüz teknolojisine uyarlanmıştır.
Metropolitan Natural Park
İlk kez 1974 senesinde, Panama Kanalı hakkında görüşmeler yapılırken sit alanı oluşturmak için ortaya atılan bir düşüncedir. 1983 yılında hayata geçirilen bu düşünce sayesinde kentin içerisinde doğayla bütün olmanın yolu sağlanmıştır. Meydana getirilen bu park, günümüzde kentin sınırları içerisinde olup, yaban hayatının da devam edebileceği tek bölgedir. Park içerisinde bulunan doğal yaşam turistik açıdan dikkat çekmektedir.
Causeway Adaları
Panama Kanalının Pasifik girişinde bulunan Cluebra, Naos, Flamenco ve Perico adlarındaki dört küçük adadan oluşan Causeway Adalarının, kazıları neticesinde çıkarılan taşlardan meydana getirilen yol sayesinde, her küçük adacığın birbiriyle bağlantılı olduğu ve bu şekilde ana karaya gidilebildiği görülmüştür. Meydana getirilen bu yollarda 1 şerit araba yolu ve 1 şerit de yaya ile bisikletlilerin kullanımı için açıktır. Bu adacıklar II. Dünya Savaşı esnasında kanal kontrolünde olup tedbir amaçlı silahlandırılmıştır. Savaşın bitimiyle Panama yönetimine bırakılan adalar şuanda pek çok liman, müze ve restoran gibi yerleri içinde bulundurur.
Ancon Tepesi
Ancon bölgesinde bulunan Ancon Tepesi, 654 metre yüksekliğinde olup, ülkenin en yüksek tepesi olma özelliğini taşır. Tepenin zirvesine erişebilmek yaklaşık olarak yarım saati almaktadır. Tepede Amerika Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılmış fakat günümüzde kullanılmayan yeraltı sığınakları vardır. Bölgede araç kullanımına yalnız gündüzleri izin verilmektedir.
Panama Mutfağı ve Yemek Kültürü
Sancocho yani patates, mısır ve sığır etinin birlikte haşlanarak yapılan çorba ülke mutfağının geleneksel lezzetlerinden biridir. Sığır etinin ince bir şekilde kıyılmasıyla yapılan Pora Vieja öğlen ve akşam yemeklerinde tercih edilir. Bu yemeğin yanında ise Panama halkı beyaz pilav ve sebze yemeği tercih eder. Yeşil garnitürlerin kızgın yağda kızartılmasıyla yapılan tostones patates cipsi gibi yenilebilecek güzel bir aperatiftir. Ülke mutfağının en sevilen ana yemekleri arasında Carne Guisada da vardır.
Kavrulmuş etlerin, soğanlı sosla karamelize edilmesiyle yapılan yemek yanında sıcak ekmek servis edilir. Tropikal meyvelerin bol bulunduğu ülkede hindistan cevizinin önemli bir yeri vardır. Vanilya, badem ve hindistan cevizinin kızartılıp çikolata sosuyla servis edilmesiyle yapılan cocodas, Panama’nın en sevilen tatlısıdır. Bizdeki salebe benzeyen Ron Ponche daha az şekerli ve daha az yağlıdır. Ülkenin en sevilen içeceklerinin başında gelen bu içecek üzerine de istenilen arzuya göre tarçın serpilmektedir. Özellikle Noel zamanının tercih edilen içeceğidir.
