- Ülke Adı: Türkmenistan
- Başkent: Aşkabat
- Nüfusu: 5, 758 Milyon
- Yüz Ölçümü: 491.210 km2
- Komşuları: İran, Kazakistan, Özbekistan, Afganistan ile sınır komşusudur.
- Konuşulan Dilleri: Türkmence, Rusça
- Telefon kodu: +993
- Başkan: Kurbankulu Berdimuhammedov
- Para Birimleri: Türkmenistan Manatı
Türkmenistan'ın Kuruluş Yılı ve Geçmişi
Türkmenistan toprakları, tarih boyunca farklı devletlerin egemenliği altında kalmıştır. Pers imparatorlukları, Müslüman orduları ve Büyük İskender topraklar üzerinde hâkim olmuştur. 1800 yılında ülke toprakları Rusya İmparatorluğunun sayılmıştır. Orta Asya ülkesi olarak Türkmenistan, çoğunluğu Karakum çölü üzerinde bulunan toprak parçasına sahiptir.
Türkmenistan, 1924’te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği tarafından yönetilmiştir. 1991 yılında ise Sovyetler dağılmış ve ülke bağımsızlığına kavuşmuştur. Saparmurat Niyazov, ülkenin ömür boyu cumhurbaşkanı sıfatını alarak 1990 ile 2006 yıllarında vefat edene kadar ülkeyi yönetmiştir. Niyazov, zaman zaman eleştirilere maruz kalmıştır. Sebebi ise baskıcı bir politika izlemesi olmuştur. Aynı zamanda insan haklarını ihlal ettiğini düşünen gruplar da baş göstermiştir. Politikaların keyfi olduğu ve yeterli temele dayanmadığı görüşünü benimseyenler eşli cumhurbaşkanı tarafından yazılan Ruhname adlı kitap dikkat çekmiş ve tepki toplamıştır. Tek parti sistemi cumhurbaşkanının vefatı üzerine ülkeyi yeni bir seçime götürmüştür. Ülke başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov olmuştur.
Türkmenistan, doğalgaz ihracatı amacıyla Rusya ile aralarında işbirliği yapmıştır. Ülkenin ekonomik gelişmesi sadece bununla sınırlı kalmamış, Çin ve İran ile de doğalgaz ihracatı yapılmıştır. Ülkenin doğalgaz ve petrol zenginliği kalkınmasını sağlamaktadır. Ülkedeki doğalgaz yataklarının dünya üzerinde en geniş doğalgaz yatakları arasında ikinci sırada olduğunu belirten araştırma sonuçları vardır.
Gezilecek Yerler/Tarihi ve Turistik Mekânlar
Türkmenistan’ın 1991 senesinde bağımsızlığını kazanması ile ülkenin başkenti Aşkabat olmuştur. Ülkedeki en büyük şehir olan başkent “Beyaz Mermer Şehri” adı ile de bilinir. Merv isimli vaha şehri ülkedeki sanayi merkezidir ve İpek Yolu üzerindedir. Köhne Ürgenç, ülkenin UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan şehri olup ülkede çeşitli doğal güzellikler ve tarihi eserler bulunur. Fastfly.com'dan alacağınız Türkmenistan uçak bileti ile Türkmenistan'ın tüm doğal güzellikleri ve tarihi eserlerini ziyaret edebilirsiniz.
Marrı
Marrı, Türkmenistan şehirleri arasında en büyük olan 4. şehirdir. Sanayi kenti olması nedeniyle önemli bir şehirdir. Marrı, Karakum Çölü’nde bulunur ve gezilecek pek çok yeri barındırır. Tarihi yapıları ve doğal alanları ile turistlerin ilgisini çeker. Şehrin merkezinde bulunan Tarih Müzesi, şehrin tarihini ve kültürünü yakından tanımak isteyenlerin ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir.
Koneürgenç
Türkmenistan’ın kuzeydoğusunda bulunan Köhne Ürgenç, tarihi öneme sahip Orta Asya şehirlerindendir. Şehirde bulunan antik kentler arasında en fazla turist çekenidir. Yapıları ve derin geçmişi ile görenleri etkisi altına alır.
Gonur Tepe
Gonur Tepe, 2500 yıllık tarih geçmişe sahip geniş arkeolojik alandır. Viktor Sarianidi’nin keşfettiği bölgede Zerdüşt dini hâkim olmuştur. Bunu kanıtlayan çeşitli tapınaklar da Gonur Tepe içerisinde bulunur. Bölgede çeşitli antik kentler de bulunduğundan Türkmenistan sınırındaki bu bölgeyi ziyaret eden çok olmaktadır.
Tarafsızlık Anıtı
Ülkenin başkentinde bulunan Tarafsızlık Anıtı, 1995-1998 yıllarında yapılmıştır. Bu anıtın uzunluğu 75 metredir. Yapı 3 ayaklı olup muhteşem bir görünüme sahiptir. Yıl içerisinde çok sayıda ziyaretçi ağırlayan yapıt başkentte, ulaşımı kolay bir bölgede bulunur. Hem anıtın yeri hem de görünümü ziyaret etmek için neden oluşturur.
Türkmen Ulusal Müzesi
Aşkabat’ta bulunan Türkmen Ulusal Müzesi, gezilmesi ve görülmesi gereken niteliktedir. İçerisinde çok sayıda antik eser, tablo, heykel, kumaş, halı ve kilim bulundurur. Sergilenen eserler arasında yerel giyimler de bulunur. Ulusal müzede 500 bin koleksiyon vardır. Ülkenin tarihini ve kültürünü merak edenler için harika bir deneyimdir. Ülke hakkında bilgi sahibi olabilmek için müzeyi 09.00-18.00 saatleri arasında gezebilirsiniz.
Nisa Antik Kenti
Aşkabat ile arasında 18 kilometre bulunan Nisa Antik Kenti Bagir Köyü’ndedir. Tarihi kent, 2500 yıllık bir geçmişe sahiptir. Perslere ait olduğu bilinen antik kent tarihte Kraliyet Binası olarak kullanılmıştır. Görülmeye değer antik kentte Part Kalesi de yer alır. Bunların yanı sıra çeşitli antik kalıntılara da rastlanmıştır.
Bağımsızlık Anıtı
Ülkenin başkenti olan Aşkabat şehrindeki Bağımsızlık Anıtı, ülkenin bağımsızlığını kazanması sonucu 1991 yılında yaptırılmıştır. Anıt 91 metre yükseklikte olup görünümü ile dikkatleri çekmektedir. Bağımsızlık anıtı zamanla ülkenin simgesi haline gelmiştir. Görülmeye değer dış görünümü ile ülkenin en büyük şehrinde yer alan önemli yapılardan biridir. Yıl içerisinde burada fotoğraf çeken Türkmenistan uçak bileti ile ülkeye gelmiş yerli ve yabancı turistlere rastlanmaktadır.
Cehennem Kapısı
Cehennem Kapısı olarak bilinen kuyu Derveze Çukuru ismi ile de bilinir. Türkmenistan’ın Derveze ilçe sınırları içerisinde bulunan doğalgaz kuyusunun adıdır. 1971 yılında Jeologlar tarafından keşfetmiştir. Sovyet Rusya’nın gereğinden fazla yeri delmesi ile oluştuğu bilinen çukur olası zehirli gazların önüne geçmek için delikteki ateş söndürülmemiştir. Burada oluşan dev alevler gün geçtikçe yükselir. Cehennem çukurunun geleceği merak edilmektedir. Burayı görmek ve fotoğraflamak isteyenler çukurun yanına yaklaşmakta fakat buna herkes cesaret edememektedir.
Türkmen Halı Müzesi
Ülkenin başkenti Aşkabat aynı zamanda ülkenin en büyük şehridir Türkmen Halı Müzesi de bu şehirde bulunur. Türkmenistan uçak bileti ile ülkeye gelen turistler tarafından yoğun ilgi gören müze 1994 yıllından beri faaliyet gösterir. Çeşitli tarz halıların sergilendiği müzede antik halılardan meydana gelen koleksiyonlar yoğun ilgi görür. 301 m2lik dev halı da 2011 yılında müzeye konulmuştur. Halıların yanı sıra halı eşyaları da müzede yer alır. Görülmeye değer olan müze iki katlı bir binadır.
Türkmenistan'ın Mutfağı ve Yemek Kültürü
Orta Asya mutfaklarının genel özelliklerinden olan göçebe, bozkır kültürü Türkmenistan mutfağına da yansımıştır. Yemek kültüründe ekmek oldukça önemli bir yer tutar. Çeşitli ekmek türleri kahvaltılarda ve akşam yemeklerinde tüketilir. Bunlar arasında çörek, petir ve külçe bulunur. Mayalı ya da mayasız hamurdan elde edilebilirler. Ekmekler tandırda pişirilir ve sütlü, yağlı, yumurtalı yapılabilir. Akşam yemeklerinde et, pirinç ve süt gibi besinlerden yapılan yiyecekler tüketilir.
Mutfak alışkanlıkları bölgeye ve şehirlere göre farklılık gösterir. Başkentte et ağırlıklı yemekler tüketilirken Hazar Denizi’ne yakın olan bölgelerde balık yemekleri daha ön plandadır. Pirinç yemekleri ise ülkenin her yerinde yaygın şekilde tüketilir. Pirinç, yemeklerin yanında lezzet verdiğinden tüketilmesinden ziyade perşembe ve cuma günlerinde yenilmesi ise ölülerin ruhu içindir. Sevdiklerini kaybedeneler bu günlerde dua eşliğinde pilav yerler. Çay ise Türkmenistan’ın vazgeçemediği içeceklerden biridir. Her öğünde içilen siyah çaylar akşam yemeklerinden sonra yerini yeşil çaya bırakır. Çaylıkta yapılan çayların yanında kuru üzüm ve reçel tüketilir.
Akşam yemeklerinde hafif yemekler tüketilir. Salata, kızarmış et gibi yiyecekler akşam yemekleri için uygun bulunmaz. Yemeklerde ayran içilir. Yoğurt da halkın tercih ettiği besinlerdendir. Türkmenler misafirlere özel deve sütünden epey lezzetli ayran yapar. Ara öğünlerde ise meyve yenir. Şekşeki isimli hamur tatlısı en sevilenler arasında. Katlama ise evlenen kız evine 40 günün ardından giden damat tarafından götürülür. Aynı şekilde aile de kızlarını ziyarete giderken katlama tatlısı ile beraber gelin evine gider. Kendine has özellikleri ve kültürü ile iştah açan bir mutfağa sahiptir. Gerek yemekleri, atıştırmalıkları gerekse tatlıları ve çayın yanında ikramları ile dikkat çeken Türkmenistan aynı zamanda misafirperverdir.
